Pengawya
: I Putu Widya Candra Prawartana, S.Pd
Om
Swastyastu
Pinih ajeng suksma atur
uningayang titiang, majeng ring sang ugra wakya antuk galah sane sampun prasida
kapaica ring padewekan titiang. Sadurung ngalantur titiang matur lugrayang
minakadi padewekan titiang ngaturang rasa sasanti angayubagia, pinaka niyasa
padma hredaya kadulurin rasa sembah subakti susrusha katur riin majeng ring kawentenan
linggih Ida Sang Hyang Amurbeng Sarat, dumadak sida tumuus suecan ida ngicen
wara nugraha karahajengan majeng ring ida dane semeton sareng sami asapunika
taler ring padewekan titiang. Sih sanmantan Ida Sang Hyang Parama Kawi ngicen
wara nugraha wantah prasida jagi pacang kanggen titiang gaguat dumadak prasida
titiang matur-atur ritatkalaning subha dewasa rahinane mangkinne puniki.
“OM Anobhadrah Kratawo Yantu Wiswatah”
(Mogi-mogi pikayunan sane dahat mautama
prasida mijil saking pangidering bhuana)
Angga
manggala nayaka panureksa sane dahat mustikayang titiang asapunika taler majeng
ring para pamilet utshawa pidarta basa bali ring warsa 2016 maka miwah ratu ida
dane semeton sareng sami sane banget tresna sihin titiang mungguing bantang
babaos sane jagi atur uningayang titiang nenten wenten tios wantah ngeninin
saparindikan “ Nincapang Pemargi Vidya Dana tatuwek Dana Punia.”
Ida dane sareng sami
sane dahat kusumayang titiang ring sajeroning titiang mahbahang kalih
nguningayang sadaging ipun pacang bahbahang titiang manut palet-paletan sakadi
asapuniki :
-
Napi mahawinan pemargi vidya dana
tatuwek dana punia sane aturang titiang ?
-
Asapunapi parikrama pidabdab nincapang
pamargi vidya dana pinaka sinalih tunggil bacakan ring daging katattwan dana
puniane punika ?
-
Asapunapi kasukseman vidya dana nganutin
sinalih tunggil bacakan ring dana punia ?
Ida dane sareng sami,
napi mawinan pemargi vidya dana tatuwek
dana punia sane jagi aturang titiang, sane mahawinan titiang ngaturang daging
vidya danane punika, sane kapertama wantah mawiwit saking kawentenan pakibeh
aab jagat sekadi mangkin sane ketah kabaos era kesejagatan utawi zaman
globalisasi, bilih-bilih ring kewentenan pemargi para yowanane sane maurip
iriki ring jagat pulina Bali pemarginnyane wantah sampun iwang turmaning awor
tanpa wates ritatkalaning maparilaksana tan kadasarin antuk daging-daging
katattwan agama hindune. Akeh sane jagi imbayang titiang parilaksana para
yowanane sane sampun lali ring sikian lipia ring angga tan ngajinan pawarah-warah
sang maha guru minakadi ipun parilaksanannyane kebut-kebutan ring margi,
minum-minuman keras, narkoba, brunaho, gantung diri, nyetik masrana sianida, pemerkosaan, nerobos lampu barak,
saha tan eling ring raga tan medalem jiwa premana, puniki mahawinan pemargi
vidya danane sane sampun kaicen ring gria utawi paumahan olih guru rupaka,
piteket-pitekat ring sekolah olih sang maha guru pangajian kawiaktiannyane
sampun tan prasida karesepang lan kabutang olih para yowanane sane ngemban
pamargi sisya sasana.
Sane kaping kalih sane
mahawinan titiang ngaturang daging pamargi vidya danane puniki wantah mawiwit
saking pupulan daging-daging pustaka suci, sastra-sastra agama utawi
lontar-lontar sane kewentenannyane pingit, mataksu, turmaning mautama pisan
minakadin ipun :
-
Munggah ring daging lontar aguron-guron
Sang Ekalawya
-
Pustaka suci slokantara
-
Pustaka Sarasamuscaya
-
Lontar sisya sasana
-
Maka miwah ring pustaka the
world’s eternal religion
Ida dane sareng sami
pamekas para yowanane sane dahat tresna sihin titiang mungguwing munggah ring
daging pustaka utawi refrensi the world eternal religion kabaosang daging pamargi vidya danane sane
kapaiketan sareng katattwan dana puniane punika yening rerehang ring Etemology kata utawi wiwitan krunane kepah dados kakalih minakadin
ipun vidya mapiteges Aji kaweruhan, kawiadnyanan, karirihan, kawigunan maka
miwah kadiatmikan, yening dana mapiteges paweweh, wantuan, maka miwah patulungan ring sang sane katiben
kasengkalan. Ngararis yening ingkupang badihan krunane ring ajeng vidya dana
mapiteges utsaha,yasa kerti mayadnya paweweh kaweruhan majeng ring sang sane
katiben awidya utawi ring sang sane durung tatas sauninga saparindikan aji
kadiatmikan pamargi agama hindune.
Ida dana sareng sami,
pamargi vidya danane taler sampun tinggar kasurat ring daging lontar
aguron-guron Sang Ekalawya, sane maosang sekadi asapuniki vidya dana
kawiaktiannyane wantah pinaka piranti negepin kewentenan swadharma dana punia
vidya, swadharma dana punia widya wantah gegelaran swadharma mapunia sane
mapiranti aji kaweruhan utawi sastra aji sane dahating mawibawa
kawentenannyane. Indike puniki kecihnayang ring pamargi Sang Ekalawya sane jagi
nunas ajah-ajah ring Sang Maha Guru Drona, duaning sang ekalawya nenten saking
pratisantane sisya ksatria saking wangsa kuru, Sang maha Guru Drona nenten
nadosang Sang Ekalawya sareng ring
pasraman aji payudan. Duaning ritatkalaning punika Sang Maha Guru Drona kantun
ngicen pawara-warah ring sanak panca pandawa lan watek para korawane ngeninin
indik nganggen aji papanahan utawi aji astra. Sang Maha Guru Drona meduwe sisya
arjuna pinaka sinaih tunggil sanak panca pandawa sane pinih ririh ring aji
papanahan. Sang Ekalawya kalane punika katundung olih Maha guru Drona mangda
matulak wali saking pasraman duaning nenten mawangsa kasatria. Sang Ekalawya
raris bendu kawentenannyane turmaning masemaya jagi pacang matanding aji
papanahan ring Sang Arjuna yening dane Sang Ekalawya sampun ririh ring
papanahan. Ring tengahing wana Sang Ekalawya nguwangun arca marupa Sang Maha
Guru Drona irika dane sarahina-rahina majah-ajah aji papanahan satwinaluya
wenten Sang Maha Guru Drona. Gelis nincap cinarita sampun sane mangkin Sang
Ekalawya ririh ring aji papanahan, muwali malih Sang Ekalawya matur ring Ida
Sang Maha Guru Drona ngatur uningayang jagi pacang matanding papanahan ring Sang Arjuna.
Ritatkalaning punika Maha Guru Drona ajerih manah Ida nandingin Sang Arjuna
dwaning Sang Ekalawya dahat lintang ririh ring aji astra utawi aji papanahan.
Maha Guru Drona ngeraris nitah Sang Ekalawya mangda prasida ngaturang punia
mapiranti antuk ibu jari sang ekalwaya ring Maha guru pinaka niyasa Sang
Ekalawya sampun nunas ajah-ajah kaweruhan ring Sang Maha Guru Drona. Piranti
utawi sarana ibu jari Sang Ekalawya sane katur ring Sang Maha Guru Drona pinaka
cihna vidya dana satya ring pasinggihan Maha Guru Drona.
Ida dane sareng sami
pamekas majeng ring para sisya hindu ring Bali, mangde sida dangan penampene
mangde sida yukti-yukti tatas sauninga ring kawentenan daging parikrama vidya
dana punika sane mangkin jagi aturang titiang, pidabdab nincapang pamargi vidya
dana nganutin sinalih tunggil pahan ring daging katattwan dana punia punika
minakadi :
-
Pemargi sane kapertama, nincapang vidya
dana punika wantah sida ngemargiang guru susruha antuk ngelaksanayang sarahina-rahina
nguwacen sedaging sane muatang aji kaweruhan pinaka swadharmaning sisya manggihin
ring surat kabar, facebook, google, pustaka-pustaka
kakawin, geguritan, kekidungan, twetter, maka miwah sane lianan.
-
Pemargi sane kaping kalih, nincapang
pemargi vidya dana antuk ngelaksanayang nyurat sehananing aksara utawi nyurat
buku, novel, artikel, cerpen, puisi, majalah, sane katur ring maha guru,
semeton lan sawitra sane durung uning pinaka niyasa rasa vidya danane
kacihnayang.
-
Pamargi sane kaping tiga, wantah
ngemargiang vidya dana antuk ngelaksanayang vada tarka manut sesanti vedanta
inggih punika brain storming utawi
mabligbagan, matetimbang wirasa pamekas keanggen srana ngruruh kasukertan jagat
lan natasain kawentenan pikobet ring soang-soang angga para yowana hindu Bali.
Tatiga pemargi nincapang vidya dana ring
ajeng kabaos “three culture, tradition,
behaviour in our school ”
Ida dane sareng sami,
ring ajeng sampun prasida titiang maosang saparindikan kewentenan vidya dana
lan pemarginnyane, sane mangkin jagi aturang titiang kasukseman vidya dana
nganutin sinalih tunggil bacakan ring daging katattwan dana punia. Kasukseman
vidya dana sampun prasida kasurat ring daging pustaka suci Slokantara ring
sloka 21
“Ikang
aweh sekul, kanisthadana ngaranya; ikang wwang adana mas manik, madhayama-dana
ngaranya. Muwah ikang wwang aweh kanya, uttamadana ngaranya. Muwah ikang wwang
amarah mahari dharma aji sastragama, manuduhyaken hala hayu ning ulah,
anantadana ngaranya, tan pahingan phala nika, ling sang hyang Agama Widhi”.
Tegesnyane : yening
mewantu ngicen bogha amatra punika kasuksemannyane akidik pisan, ngewantu
ngicen jinah wantah kasuksemannyane madya kawiaktianne, yening ngicen marupa
sang magara anak istri kawiaktiannyane utama tur ageng pisan sakewanten yening
ngicen piteket ajah-ajah dharma lan tetuwek pustaka nganutin parilaksana sane
kaon wiadin luwih. Pahalannyane dahat tan sinipi.
Ida dane sareng sami,
manut daging slokantara ring ajeng,maka cihna kasukseman vidya dana punika
negepin kewentenan viveka jnanane sane wenten ring angga sarirane I manusa pamekas majeng ring
para yowanane sane ngemban sisya sasana ring jagate sida sidaning ngemolihang
moksartham jagadhita ya ca ithi dharma. Antuk punika ngiring sane mangkin para
yowana hindune ring pulina Bali, medue rasa jengah melajah, mekinkin rihin
nabdabang manahcika, wacika, lan kayika sida jagat Baline tetep setata ajeg
riwekasan.
Ida dane sareng sami
sane dahat mustikayang titiang, yening cutetang titiang pupulan daging pidarta
titiange di wawu inggih punika :
-
Sane mahawinan pemargi vidya dana
tatuwek dana punia dahat meled titiang aturang duwaning medasarin antuk pakibeh
parilaksana yowanane ring aab jagat sekadi mangkin sane ketah kebaos era zaman
globalisasi lan medasar atuk wiwitan pupulan daging sastra-sastra agama hindune
sane munggah ring daging lontar aguron-guron sang ekalawya, pustaka suci
slokantara, pustaka sarasamuscaya, lontar sisya sasana, maka miwah ring
pustaka the world’s eternal religion
-
parikrama pidabdab nincapang pamargi
vidya dana pinaka sinalih tunggil bacakan ring daging katatwan dana puniane
wantah kemargian antuk nincapang rasa ngewacen utawi mamaca, rasa nyurat
sehananing aksara lan paplajahane, rasa mabligbagan, matetimbang wirasa sane
ketah kebaos tarka vada
-
kasukseman vidya dana punika wantah
negepin kewentenan viveka jnanane sane wenten ring angga sarirane I manusa pamekas majeng ring
para yowanane sane ngemban sisya sasana sane sampun tatas kesurat ring
slokantara.
Ida dane sareng sami
sane dahat kusumayang titiang wantah kadi asapunika prasida titiang ngaturang
jagra paungu atur amtara, yening wenten singsal atur titiang sane nenten anut
ring pikayunan ida dane titiang nunas agung rena pangampura, raris maka
wasananing atur puputan titiang antuk parama santih
Om
Santih, Santih, Santih, Om
No comments:
Post a Comment