DHARMA WACANA UTSHAWA
DHARMAGITA 2012
SAD KRTIH MAKA
JALARAN NYUJUR JAGATDHITA LAN MOKSA
“Om Swastyastu”
Kaping ajeng suksma
atur uningayang titiang, majeng ring sang ugra wakya, antuk galah sane sampun
prasidha kapaica ring padewekan titiang. Sadurung lantur titiang matur,
ngaturang minakadi jagra paungu atur amatra, sembah pangubakti mesrana antuk
manah subhakti susrusa katur majeng ring linggih Ida Sang Hyang Amurbeng Sarat.
Dumadak, tumus sueca ida mapaica wara nugraha kerahajengan, majeng ring ida
dane sareng sami asapunika taler ring padewekan titiang. Sih sanmantan Ida Sang
Hyang Parama Kawi wantah keanggen
titiang geguat, dumadak prasidha antuk titiang matur – atur rikalaning subha
dewasa rahinane mangkin.
“OM ANOBADRAH KRATAWO YANTU WISWATAH”
Mogi – mogi pikayunan sane dahat mautama
prasida mijil saking pangidering bhuana
Para Manggala Nayaka Panureksa sane dahat
mustikayang titiang, asapunika taler para pamilet Utshawa dharma wacana sane
sampun prasida rauh ring galahe sane dahat kusumayang titiang maka miwah Ida
dane sameton titiang sareng sami sane banget tresna sihin titiang.
Mungguing daging utawi murdan dharma wacana
sane aturang titiang, nenten wenten tios
wantah ngeninin separindikan “Sad Krtih Maka Jalaran Nyujur Jagatdhita
lan Moksa”
Ratu ida dane pamiarsa semeton titiang sareng sami sane
dahat kusumayang titiang, risejeroning titiang mahbahang kalih nguningayang
sedaging ipun, pacang bahbahang titiang manut paletan – paletan ipun sekadi asapuniki :
1. Punapi mahawinan turmaning napi sane kawastanin Sad
Krtih punika.
2. Napi kemanten paletan – paletan Sad Krtih punika tur
napi artos soang – soang nyane.
3. Sapunapi pidabdab iraga rikalaning pacang ngemargiang
sepulah palih Sad Krtih punika mangda prasida nyujur Jagatdhita lan Moksa.
Ratu ida dane semeton titiang
sareng sami sane manubagia, ratu ida dane sareng sami sampun pastika sauninga
tur pawikan, maosang indik agama lan tutur-tutur kadiatmikan ring sajeroning
kawentenan jagate sekadi mangkin sane ketah kebaos era kesejagatan utawi zaman
globalisasi, wantah pabuat sane dahat mautama pisan. Sekadi wewangunan
ring jagat Pulina Baline kapungkur wekas tan lempas saking tattwa-tattwa sane
pinaka pakukuh dasar Agama Hindune maka miwah pinaka kereb ring sedaging
tingkah polah para pertak janane, mangda prasidha ngawetuang parilaksana sane
susila, dharma lan santih. Akeh wiakti tattwa-tattwa Agama Hindune sane patut
resepang tur kemargayang anggen nyujur kahanan jagat sukertha, sinalih tunggil
wenten kebaosang “Sad Krtih”
Ratu Ida dane semeton titiang
sareng sami sane manubagia, ring sajeroning daging lontar Dewa Purana Bangsul miwah
ring Purana
Bali, sampun tingar kadartayang indik “Sad Krtih” sane
mapaiketan sareng katattwan “Sad Winayaka”. Ngeninin Sad Krtih punika yening
baosang saka siki teges krunane inggih punika; Sad maduwe arti nemnem lan Krtih
mapiteges utsaha, yasa kerti utawi yadnya sane kelaksanayang olih krama
hindhune sumangdene sidha ngamolihang kerahayuan, kasukertan maka miwah
kaluwihan ring jagate. Raris yening jangkepang badihan krunane ring ajeng inggih
punika Sad Krtih dados mapiteges : nenem utsaha utawi yadnya sane
kelaksanayang olih krama hindhune, bacakannyane luwir ipun : Atma
Krtih, Danu Krtih, Samudra Krtih, Wana Krtih, Jagat Krtih, miwah Jana
Krtih.
Ratu ida dane semeton sareng sami
sane dahat kusumayang titiang, mungguing mungguh ring lontar – lontar utawi
sastra agamane maosang sinalih tunggil ring lontar Siwa Tatwa Purana maosang
sekadi asapuniki;
“MUAH RIKALANING SANGHARA BUMI,
WEKASAN AGE TUAREN. RI PENGULUNING BHUANA TIGA. NDI PANGULUNIA, TAN WANEH
SEGARA, DANU, UKIR AGUNG , YA TIKA PANGULUNGING BHUANA”
Tegesnyane, yening sejeroning
jagate kabyiaparan, mewastu di gelis patut katawur ring ulu tigang jagat. Sane
encen ulu, nenten wenten tios, ring pasih, ring danu ,ring gunung sane agung,
punika sane kebaos ulun jagat
Ratu
ida dane semeton sareng sami sane dahat mustikayang titiang, mangda sidha
galang panampene, pacang bahbahang titiang soang-soang pahpahanSad Krtih punika.
1). Atma Krtih inggih punika : yadnya
sane kalaksanayang matatujon ngupapira Sang Hyang Atma. Utsaha puniki
kalaksanayang antuk nangun upacara Ngaben, Mamukur, miwah upacara Pitra Yadnya
siosan. Yasa kerti puniki manut pidabdab ipun mapaiketan sareng Pamujan Ida
Sang Hyang Siwa Raditia.
2). Danu
Krtih inggih punika : yadnya utawi yasa kerti marupa upacara mamendak
tirtha, mapulang pakelem ring danune, yadnya ring carik miwah pabianan. Manut
pidabdabipun yasa kerti puniki mapaiketan sareng pamujan Dewi Ratih.
3). Samudra Krtih inggih punika : yadnya
utawi yasa kerti sane kalaksanayang matatujon ngupapira kahanan segarane.
Wangun nyane marupa upacara mapakelem ring segara, upacara nangluk merana,
mareresik ring pasisi miwah sane tiosan. Nganutin katattwanipun, yadnya puniki
mapaiketan sareng pamujan Ida Hyang Baruna.
4). Wana Krtih inggih punika : yadnya
utawi yasa kerti sane kalaksanayang matatujon miara tur nyaga alas miwah
gununge saha sekancan dagingipun. Wangun nyane marupa upacara mapulang pakelem
ring gunung, alas, upacara ngerasakin, nanem wit taru saha miara sarwa
tumuwuhe. Manut katattwanipun, yadnya puniki mapaiketan sareng pamujan Ida
Bhatara Kala.
5). Jagat Krtih inggih punika : yadnya
utawi yasa kerti ring biwana. Wangunipun marupa upacara tawur agung, caru
marebhu bumi, caru manca kelud, Ngresigana, miwah sane lianan. Manut
katattwanipun, yadnya puniki mapaiketan sareng pamujan Ida Bhatara Gana.
6). Jana Krtih inggih punika : yadnya
utawi yasa kerti sane kalaksanayang marep ring sesamen jadma. Wangunipun marupa
upacara dharma kahuripan minakadinnya sekancan sane ngeranjing upacara manusa
yadnya.
Ratu ida dane sareng sami,
sane mangkin aturang titiang sapunapi pidabdab iraga krama hindhune rikala
pacang ngemargayang sapulah – palih Sad Krtih prasida anggen jalaran nyujur
jagadhita lan moksa punika, ring sastra sarascamuscaya kaucap;
“APAN
IKANG DADI WWANG, UTAMA JUGA YA, NIMITANING MANGKANA, WENANG YA TUMULUNG AWAKNYA
SANGKENG SANGSARA, MAKA SHADANANG SUBHA KARMA, HINGANING KOTAMANING DADI WWANG
IKA”
Artosnyane;
panumadian dados manusa, janten utama pisan riantukan prasida nulungin
padewekan iraga saking kesengsaran puniki, antuk parilaksana sane patut, sekadi
asapunika keluihan panumadian dados manusa.
Nureksain
indik daging Sarascamuscaya ring ajeng sepatutne iraga ngaturang suksemaning
manah majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, riantukan sampun mapaica kahuripan
sekadi mangkin, antuk punika pinaka nyihnayang baktin iraga majeng ring Ida,
patut iraga ngemargayang titah agama sinalih tunggil ngemargayang panca yadnya,
sekadi murdan dharma wecanan titiang ngeninin parindikan Sad Krtih mangdane
prasida kemargayang olih krama hindhu mangda jagate puniki sida ngemangguhang
tata tentrem kerta raharja, nganutin kawentenan
soang – soang napike punika nista, madya, maka miwah utamaning yadnya,
tur sane patut keelingan mangda yadnya punika mangda madasar sangkaning kayun
suci nirmala tanpa leteh.
Ratu ida dane sareng sami
sane dahat mustikayang titiang, sane mangkin purun titiang ringkes daging atur
titiang diwawu;
1.
Sad Krtih : nemnem yasa
kerti utawi yadnya sane kemargayang olih krama hindhune sekadi: Atma
Krtih, Danu Krtih, Samudra Krtih, Wana Krtih, Jagat Krtih, miwah Jana
Krtih.
2.
Mejalaran
kayun suci nirmala tanpa leteh prasida ngemargayang Sad Krtih punika anggen
nyegjegang jagate, mangda prasida ngemolihang Moksartam Jagadhita Ya Ca Ithi
Dharma
Ratu
ida dane semeton titiang sareng sami sane manubagia, wantah sekadi asapunika
prasidha titiang matur minakadi jagra paungu amatra, mogi - mogi napi sane aturang
titiang punika wenten pikenoh ipun, maka kirang nyane antuk titiang nartayang,
banget titiang ngelungsur geng rena sinampura. Sekadi sesenggakane ngatak wayah
nongklang – nongklang wiyakti atur titiang, maka wasananing atur, puputang
titiang antuk parama santih.
“Om Santih, Santih, Santih Om”
No comments:
Post a Comment